Bladeren en vissen op tafel
NEEDE - De zorg komt vaak negatief in het nieuws. Omdat kwetsbare ouderen in verpleeghuizen niet structureel de zorg krijgen die zij zo hard nodig hebben. Door gebrek aan aandacht zijn teveel verpleeghuisbewoners veroordeeld tot een monotoon bestaan. Het is met name Hugo Borst die deze kwestie onder de aandacht heeft gebracht. Instellingen zoeken naar nieuwe mogelijkheden om ouderen te activeren.
Door Rob Stevens
Zo ook de locatie voor Klein Schalig Wonen (KSW) van Livio, aan de Troelstrastraat in Neede. Sinds vorige maand is hier de Tovertafel in gebruik genomen. De Tovertafel is een mooie toepassing voor bijvoorbeeld dementerende ouderen. Het is een apparaat dat je ophangt boven tafel dat interactieve lichtbeelden projecteert op een tafel. De bewoners Nettie en Hanna hebben er zichtbaar lol in. Met hun handen proberen ze herfstbladeren van tafel te vegen. Met een ritselend geluid dwarrelen de bladeren over de tafel alle kanten op. Soms sprint een lieveheersbeestje onder een van de blaadjes weg.
Meer dan 1100 Nederlandse verpleeghuizen hebben inmiddels zo´n tovertafel. Dementerende ouderen kunnen er verschillende spelletjes mee spelen. De Tovertafel projecteert spelletjes op de tafel, bijvoorbeeld bladeren die je weg kunt vegen. Een andere optie zijn vissen die over de tafel zwemmen en wegvluchten als je ze probeert aan te raken. Of een bal die naar je toe rolt en die je weer van je weg kunt duwen. Het doel: de ouderen stimuleren mentaal en fysiek actief bezig te zijn. Het slaat bij vrijwel alle bewoners aan. Nettie en Hanna zijn er geconcentreerd mee bezig terwijl een derde bewoner geïnteresseerd toe kijkt. Volgens de begeleidster Ria worden bijna alle bewoners er wel door geactiveerd.
De prikkels die activiteiten als de Tovertafel geven, zijn volgens hoogleraar neuropsychologie Erik Scherder erg belangrijk: "De ziekte van Alzheimer tast je geestelijke alertheid aan. Als je niet wordt uitgedaagd, daalt de stofwisseling in het brein die juist nodig is voor deze alertheid." De hoogleraar pleit ervoor dat mensen met dementie zo vroeg mogelijk actief worden gestimuleerd. "Hij zegt dat het zeker geen medicijn is, maar dat de prikkels wel een manier zijn om mensen een goed moment aan te bieden."
De Tovertafel bevat twaalf spellen. Het spel met de bladeren is een van de meest populaire. Ook bij bewoners van de Troelstrastraat. Het doet ze wellicht aan vroeger denken, toen ze in de herfst de stoep veegden. Wie zal het zeggen? Ook de vissen en bloemen zijn populair: door op de lichtbeelden te drukken beginnen de vissen sneller te zwemmen en worden de bloemen groter.