Voedsel en spullen delen met 'Het kastje van Daan'
AALTEN - In de tuin van Daan Ijzweg aan de Karel Doormanstraat in Aalten staat een kastje. Dat kastje is bij een groot aantal Aaltenaren bekend als het Kastje van Daan of simpelweg 'Het kastje'. In het kastje staan allerlei producten, meestal voedsel of verzorgingsproducten maar af toe zijn er ook andere spullen. Alles wat in het kastje staat mag door iedereen die dat wil meegenomen worden. "Mensen die het financieel slecht hebben," zegt Ijzweg, "maar ook andere mensen, want ik ben voor delen en tegen verspilling."
Door Sander Damen
In 2013 plaatste Ijzweg haar eerste kastje. "'Shop voor nop' noemde ik het toen nog", zegt ze. Inmiddels is ze aan haar vierde kastje toe. "Omdat ik tegen verspilling ben, haal ik de kastjes bij de kringloop of op de weggeefhoek", vertelt ze. "Dit kastje valt ondertussen ook bijna van ellende uit elkaar. Uiteindelijk gaat meer om het idee, dan om de manier waarop de spullen gepresenteerd wordt, is de achterliggende gedachte."
Honderd mensen
De spullen uit het kastje vinden inmiddels gretig aftrek. Meer dan honderd mensen hebben al wel eens iets uit het kastje gehaald of iets er in gezet. Enkele mensen rijden dagelijks langs om te kijken of er nog iets nieuws in staat. Het kastje wordt steeds bekender, net als Ijzweg zelf: "Ik heb geen idee hoe het komt, maar heel veel mensen weten dat ik van 'Het kastje' ben."
Ijzweg kwam twaalf jaar geleden in Aalten wonen en had het toen financieel niet breed. "In die tijd heb ik meer mensen leren kennen die het moeilijk hadden", vertelt ze. "Ik begon toen spullen te delen. Toen ik het kastje startte, kwamen er langzamerhand ook steeds meer mensen artikelen brengen. Nu zet ik dat dan op weggeefhoek zodat mensen weten dat er weer wat in het kastje staat. Dan is het wie het eerst komt, wie het eerst maalt."
Dat laatste kan bijna niet anders, omdat Ijzweg een drukke baan heeft. "Ik kan niet de hele dag afspreken met mensen die artikelen willen komen halen," zegt ze. "Daar ontbreekt het me ook de tijd voor." Tijd die ze ook graag aan haar zoon van tien en dochter van achttien besteedt. Haar kinderen leven dankzij het kastje ook bewuster. "Vooral voor mijn zoontje was het wel eens moeilijk van de spullen in het kastje af te blijven", lacht ze. "Als daar een zakje chips ligt, dan is dat wel heel verleidelijk, natuurlijk. Ik vind het wel belangrijk dat mijn kinderen leren delen en ze mogen af en toe wel wat pakken, maar ze kunnen niet elke dag chips of snoep uit het kastje eten."
Tegen verspilling
Het delen hoeft niet alleen met mensen die het financieel niet makkelijk hebben. "Natuurlijk is het heel fijn die mensen een steuntje in de rug te geven," licht Ijzweg toe, "maar ik wil met het kastje ook verspilling tegen gaan." In het kastje staan artikelen die mensen niet meer nodig hebben, omdat ze teveel of het verkeerde gekocht hebben, maar ook omdat ze een ander iets gunnen. "Over het algemeen brengen mensen voedsel in blik of in een pak, maar het komt ook wel eens voor dat iemand vers voedsel brengt", zegt Ijzweg. "In de winter is dat geen probleem, maar met dat warme weer van deze zomer doe ik het in een koelbox. Alcohol krijg ik ook wel eens aangeboden, dat doe ik niet in het kastje omdat er ook kinderen uit het kastje pakken. In dat geval maak ik dan wel een afspraak. Soms zijn de producten wel eens over de tht-datum, maar vaak is de inhoud dan nog prima te eten. Als mensen dat mee willen nemen, is het hun eigen risico. In de praktijk blijkt dat je de meeste producten na verstrijken van de tht-datum nog wel een tijdje kan eten."
Inmiddels maken ruim honderd mensen gebruik van het kastje door er spullen uit te nemen of in te stoppen. Een viertal mensen kijkt elke dag of er iets nieuws in ligt. Ijzweg staat in het dorp inmiddels bij veel mensen bekend 'van het kastje'. "Hoe die mensen mij kennen, weet ik niet," zegt ze, "maar het komt regelmatig voor dat mensen mij aanspreken en zeggen 'jij bent toch van dat kastje?"
Over een tijdje kan dat anders worden, want Ijzweg gaat verhuizen. "Ik hoop dat ik het dan nog kan blijven doen, maar dat moet nog blijken." Ze hoopt ook ook dat er meer mensen een vergelijkbaar initiatief gaan nemen. In Aalten of er buiten. "Hoe meer hoe beter!", zegt ze. "Ik las laatst op Facebook dat iemand iets vergelijkbaars deed in Noord-Holland. Er stond onder 'In Aalten hebben we dit al heel lang'. Dat vind ik dan wel leuk."