Gemeentebelangen maakte
inschattingsfouten tijdens formatie
Over vier jaar grootste partij worden
Door Bernhard Harfsterkamp
DINXPERLO - Alex Walter, fractievoorzitter van Gemeentebelangen (GB), geeft toe dat zijn partij inschattingsfouten tijdens het formatieproces heeft gemaakt. Dat Joop Wikkerink van de Progressieve Partij en Martin Veldhuizen van de VVD door een meerderheid van de raad zijn aangewezen om een college van deze partijen samen met het CDA te formeren was niet meteen verwacht. Eerder had Walter al wel alle mogelijke scenario's in tabelletjes gezet. Daar stond de CDA-VVD-PP-coalitie wel bij, maar niet als een van de meest waarschijnlijke. Gemeentebelangen was de extra raadsvergadering over de formatie ingegaan met de verwachting dat er een nieuwe onafhankelijke formateur zou worden benoemd, die wel de door GB gewenste vier partijencoalitie serieus zou willen onderzoeken.
Gemeente-belangen verwachtte werd benoeming onafhankelijke informateur
Starre houding CDA en VVD niet verwacht
Alex Walter had eerder in het formatieproces ook niet verwacht dat het CDA en de VVD zo star zouden vasthouden aan optie één uit het advies van informateur Peter Drenth. Deze optie beoogde de vorming van een coalitie van GB, VVD en CDA met voor het CDA een tweede wethouder. Drenth had daarbij wel als voorwaarde geformuleerd dat de tweede CDA-wethouder 'okaal geworteld' moet zijn en 'van buiten de gemeenteraad' komt, zodat die voor een frisse blik in het gemeentehuis kan zorgen. Voor Gemeentebelangen kan die frisse blik ook geleverd worden door een D66-wethouder. De voorkeur van Walter en zijn achterban ging dan ook uit naar optie twee, een coalitie van CDA, GB, VVD en D66. Een tweede CDA-wethouder was voor Gemeentebelangen van het begin af aan niet acceptabel. GB had de verkiezingen samen met D66 gewonnen en haalde net geen zes zetels. Het CDA verloor weer en kreeg zes zetels. Bijna even groot zijn betekende voor GB allebei één wethouder en twee part-time wethouders voor VVD en D66.
Bindend advies
Alex Walter liet zich naast Raimond Smit (CDA) tot formateur benoemen, omdat hij dacht dat optie twee wel bespreekbaar zou zijn. Hij had ook de voorkeur om nog een keer met alle raadsfracties te spreken over de gewenste coalitiesamenstelling. Het CDA wilde dat echter niet, omdat er een duidelijk advies van de informateur lag en dan het werk van Drenth overgedaan zou worden. Daarna bleek ook al snel dat CDA en VVD vasthielden aan een drie partijencoalitie, waarbij wel allerlei varianten over de wethoudersposten op tafel kwamen, die uiteindelijk geen van allen voor GB acceptabel waren, omdat het uitgangspunt een vier partijencoalitie bleef.
Als Walter had geweten dat CDA en VVD het advies van de informateur als bindend zouden beschouwen, had zijn partij nooit ingestemd met dat advies en was hij ook geen formateur geworden. Helaas moet hij achteraf constateren, dat GB toen ook al een inschattingsfout heeft gemaakt.
Wennen aan nieuwe rol
Walter vindt het jammer dat het CDA en de VVD zich zo star opstelden en dat zij D66 geen kans wilden geven. Hij constateert ook dat de vooraf onwaarschijnlijke coalitie van CDA, VVD en PP alleen mogelijk is, omdat er door de gemeenteraad unaniem een raadsprogramma is vastgesteld. Als de drie partijen hadden moeten onderhandelen over een coalitieprogramma zouden ze er volgens hem nooit uitgekomen zijn. Maar nu hebben ze al een mooi programma, waarin ook veel punten uit het verkiezingsprogramma van Gemeentebelangen zijn terecht gekomen. GB wilde graag een wethouder om een rol te kunnen spelen bij welke van de vele punten de hoogste prioriteit zouden krijgen. Helaas zullen ze de voortgang nu waarschijnlijk vanuit de raad moeten volgen met Henk Rijks als raadslid, want die aanvaardt dan zijn nieuwe rol.
'Meer begrip verwacht van CDA'
Walter verwacht immers niet meer dat de formatie nog eens een onverwachte wending krijgt en er toch nog een vier partijencoalitie met GB komt. Het doel zal dan zijn om in de komende vier jaren aan de bewoners van de gemeente te laten zien dat Gemeentebelangen zich ook zonder een wethouder goed blijft inzetten voor iedereen. Dat zal een nieuwe rol voor GB zijn, want ze zijn bijna altijd onderdeel van een college geweest. Over vier jaar moet dat er toe leiden dat Gemeentebelangen dan de grootste partij bij de verkiezingen wordt.
Teleurstelling is er nu wel, zeker over het CDA. Daarmee is altijd goed samen gewerkt en Walter had meer begrip verwacht van deze partij voor de opvattingen van GB.