Diana Abbink: 'De lobby voor de streektaal moet sterker'
Zoals zoveel streekgenoten heeft ook Diana Abbink de Achterhoek nooit verruild voor een ander deel van ons land. Dat was geen vooropgezet plan, maar het melkveebedrijf van haar man was reden genoeg om er te blijven. Natuurlijk was er ook altijd die onzichtbare band met de streek, dat warme thuiskomen dat je als kind van de streek nooit meer loslaat. Ze zag af van een studie na haar middelbare school, ging in plaats daarvan bij de bank werken en wijdde zich aan haar gezin. Maar na een aantal jaren thuis wilde ze weer aan het werk en begon als bestuursvrijwilliger bij de Gelderse Plattelandsvrouwen. Uiteindelijk belandde ze in de lokale politiek en klom op van raadslid naar wethouder. In 2006 zwaaide ze de politiek vaarwel en switchte naar een organisatieadviesbureau. Daar begeleidde ze acht jaar lang projecten, hoofdzakelijk op het snijvlak van burgerinitiatief en overheidsparticipatie, zoals het opzetten van een buurthuis. Haar kennis omtrent politieke besluitvorming was hierbij een voordeel. Na acht jaar, in 2014, begon ze voor zichzelf.
Door Rob Weeber
Diana heeft zeker haar vreugt in de Achterhoek gevonden. Ze zet zich sterk in voor het behoud van de streektaal en eigenlijk zou ze willen dat het Nedersaksisch weer een veel gebruikte taal in het gebied werd, ook in het publieke domein. Ze is voorzitter van de Dialektkring Achterhook en Liemers, secretaris van de Stichting Culturele Grenscontacten Achterhoek-Westmunsterland en secretaris van de Staring Stichting. Dit instituut ziet toe op de behartiging door het Erfgoedcentrum Achterhoek en Liemers (ECAL) van de culturele taken van het voormalig Staring Instituut. Zoals zo vaak, speelt het geld een rol. Er was een streektaalconsulent en zelfs een dialectoloog, maar beide functies zijn wegbezuinigd. Weliswaar is de provincie voor vier jaar bijgesprongen, maar zij wil zich niet permanent vastleggen. Zij heeft ook andere regionale gebieden binnen haar provinciegrenzen. Om toch de streektaal levend te houden en de plek te geven die het verdient, is Diana gevraagd om binnen het ECAL relevante projecten te trekken om de regionale identiteit te bevorderen en te versterken. De belangrijkste vragen daarbij zijn wat de Achterhoekse identiteit is en hoe je deze identiteit vorm kunt geven. Het antwoord kwam onder andere in de vorm van het Achterhoek College dat startte in 2016, zes avonden verdieping in de culturele achtergronden van het gebied met goede regionale sprekers. Zo hielden de abt van de St. Willibrords Abdij Slangenburg en de directeur van Kaak in Terborg een lezing voor de genodigden. Beide hebben hun (culturele) wortels in de streek. In februari van dit jaar is eenzelfde opzet voor de Liemers gestart, de Liemers Academie. Hier staat bijvoorbeeld kasteel Huis Bergh en de vraag waarom juist de Liemers overwegend katholiek is centraal.
Om de streektaal, het Nedersaksisch, goed te kunnen promoten, zou er volgens Diana meer samengewerkt moeten worden tussen de verschillende streektaalorganisaties die tezamen het SONT (Streektaal Organisatie in het Nedersaksisch Taalgebied) vormen. De lobby voor het Nedersaksisch moet sterker. Positieve uitzondering evenwel vormt Drenthe, waar met subsidie van de provincie het Huus van de Taol is opgericht ter stimulering van de streektaal, het Drèents. Om kinderen al vroeg met de eigen streektaal in aanraking te laten komen, is bovendien het tijdschrift Wiesneus bedacht. Nu nog is er in de Achterhoek sprake van een vertaalde versie van een eerdere uitgave in Drenthe, maar het is de bedoeling dat in 2019 één gezamenlijke, nieuwe uitgave komt voor Drenthe, Overijssel en de Achterhoek met ieder een eigen taalvariant. Het dialect verbindt, stimuleert meertaligheid en zou de eerste moedertaal in de streek moeten worden. Het Nedersaksisch is de oudste taal en omvat een groot gebied, tot aan de Poolse grens toe.
De Achterhoek is voor Diana rust, ruimte, gemoedelijkheid en vooral ook authenticiteit. Dat de Achterhoek harder moet 'schreeuwen', vindt ze onzin. Wel moet er iets gebeuren om naar de toekomst toe de streek aantrekkelijk te houden voor nieuwe generaties. Jonge mensen zoeken vertier, goede woningen, relevante scholing en uitdagende banen. Kennis en techniek zijn belangrijke sleutelwoorden waar de Achterhoek meer op moet inzetten.