Nooit Gebouwd Zutphen (2)
De column van vorige week over de stroeve toegang tot de expositie Nooit Gebouwd Zutphen heeft veel hilarische reacties opgeleverd. Er werd smakelijk gelachen om mijn verwoede pogingen om toegang te krijgen tot de expositie in de Burgerzaal. Maar wat de lezers die reageerden ook vooral wilden weten, was hoe ik de plannen heb ervaren. Deze week zal ik er twee uitlichten.
Het meest opzienbarende plan stamde uit eind jaren zestig. De ondernemers in de binnenstad kwamen in actie tegen plannen van de gemeente om op de Polsbroek een groot nieuw winkelgebied te realiseren. Eerst een grote parkeerplaats, daarnaast Albert Heijn/Miro en dan pas de binnenstad. Dat zou vast een dodelijke concurrent van het traditionele Rondje worden. De winkeliers kwamen met een alternatief plan. In het gebied tussen de Beukerstraat, Houtmarkt en Korte Hofstraat moest een dubbeldeks parkeergarage en een groot warenhuis komen. Met de ingang voor auto's aan de Beukerstraat en de uitgang aan de Houtmarkt. In de tweede fase moesten er panden tussen de Beukerstraat en de Oude Wand wijken voor grootschalige culturele functies. En als klapper zou de Beukerstraat tussen deze twee nieuwe gebieden geheel overdekt worden. Spectaculair. Ondernemersvoorzitter Theo Engelen -waar ik te rade ga- moet nog lachen als ik hem met deze revolutionaire plannen confronteer. "De gemeente wilde wel slopen, maar het Wijnhuisfonds kwam in actie omdat er wel heel erg robuust met historisch erfgoed werd omgesprongen." De plannen gingen uiteindelijk niet door, de financiering was te duur. Zo'n 50 jaar later is het gemakkelijk deze historische afbraak van de binnenstad te veroordelen. Maar toen leefden we in andere tijden met spectaculaire economische groei. Veel moest wijken voor wat we nu welvaart noemen. Anno 2018 lijkt het er op dat het maar goed is dat dit alles niet doorging.
Maar in 2010, nog maar acht jaar geleden, ging de gemeente opnieuw mee met een plan om een groot nieuw winkelgebied in Zutphen te realiseren. Een tekening van dit plan siert zelfs de voorkant van het expositieboekje. In het gebied van de Overwelving tot aan het stationsplein moesten veel panden tegen de vlakte om grote winkelketens naar Zutphen te kunnen halen. Bij de presentatie van de plannen beweerde wethouder Rik de Lange ijskoud dat de ketens in de rij stonden om zich in Zutphen te vestigen. Dat was vreemd, want ik hoorde juist het tegengestelde. En ook hier liep het na jaren onderzoeken uiteindelijk spaak. De gemeente wilde het leegstandsrisico wel nemen, maar de investeerders wilden geen geld steken in panden waarvoor ze vervolgens geen huurders zouden kunnen vinden. Bouwen voor leegstand noemen ze dat. Winkelhart Zutphen werd opnieuw voor een ramp behoed. Gelukkig maar. Een historische binnenstad kent z'n beperkingen, maar het is wel verdraaid leuk.